Door: Johan van Wijk
Terwijl toeristen langs de altaarstukken schuifelen op een mooie maandagmiddag en zachte tonen van het orgel door de kerk klinken, spreek ik Jan Stigter in de prachtige consistoriekamer waar generaties predikanten op ons neerkijken. Al ruim twintig jaar is Jan koster van onze kerk. Jarenlang deed hij dat samen met de andere Jan (Ykelenstam), maar nu is het inmiddels een team van vier met Pieter de Vos en Jaap Verboom. Jans betrokkenheid bij de Sint-Janskerk bestaat al sinds 1989, toen hij samen met Marijke na hun huwelijk in Gouda kwam wonen en al snel de vrijwilligers coördineerde, de bezorgwijkindeling van het kerkblad regelde en vaste collectant was. Jan werkt overdag bij de gemeente Gouda voor de WMO, die onder andere parkeeraanvragen voor gehandicapten behartigt.
‘Nadat de vaste koster stopte met de zondagse diensten werd echt alles door de (toenmalige) hulpkoster gedaan’, zo vertelt Jan. ‘Ik vergeet nooit dat we vaak om 7.15 uur in de kerk waren om de kachels aan te doen, hoewel we nu ook om 8.00 uur present zijn. Als gewone kerkganger zie je misschien niet meteen dat er heel veel komt kijken bij een kerkdienst. Tegenwoordig hebben we een hele batterij aan beveiligingsmensen, het ‘streamteam’ voor de onlinedienst en de verwelkomingscommissie voor de toeristen. Onze taken zijn onder andere het zilver, de collectezakken en de zendingsbussen uit de kluis te halen, en nog genoeg andere kleine dingen die geregeld moeten worden. Bij doop- of Heilig Avondmaalsdiensten bereiden we meer voor. Hoewel het kosteren vandaag de dag meer beheer of toezicht is, blijf je als coördinator wel alles in de gaten houden.’ Het testen en inregelen van het geluid in de kerk is iets waarin Jan en collega-kosters zelf de regie houden.
Ik vraag Jan wat hij lastig vindt bij het coördineren van de wekelijkse diensten. ‘Och, het verloopt meestal goed, maar natuurlijk kan er wel eens wat misgaan. Zoals met de streaming van de online dienst. Daarbij schrik je wel eens hoe ongezouten mensen reageren via de app als er iets niet werkt. Ze vergeten daarbij dat het wel techniek blijft en dat problemen bij de ontvangst ook aan de techniek thuis kunnen liggen. Gelukkig wordt er dan snel uitgezocht wat er aan de hand is, waarvan ook melding wordt gemaakt op de app. Daarnaast heb ik altijd een geluidsbestand als back-up van de dienst beschikbaar, in de kerk worden alle geluidopnames ook met een recorder opgenomen. We kunnen dit dan achteraf op Kerkomroep plaatsen. Vanaf 2008 heb ik thuis een back-up van bijna alle preken die in de Sint-Jan zijn gehouden.’(!) Jan vertelt dat hij tijdens de dienst regelmatig ook allerlei andere dingen regelt, zoals alarmmeldingen, het gebouw controleren op lekkage bij extreme regen of kinderen roepen na de preek. Op dat moment kan zijn Marijke alles moeiteloos overnemen, de techniek incluis. Zij is het ook die alle back-ups en bestellingen van geluidsopnames regelt. Ook na de diensten valt er nog genoeg te doen, met als laatste de eindcontrole van de kerk, die weer klaar moet zijn voor doordeweekse bezoekers.
Uiteraard vraag ik ook naar Jans motivatie voor dit werk en wat hem inspireert. ‘Wanneer ik op zondagmorgen de Sint-Jan binnenkom – die toch de mooiste kerk van Nederland is – denk ik: ik mag er weer zijn. Vaak komt Psalm 84 in mijn gedachten: ‘Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot, O Heer der legerscharen God, zijn mij Uw huis en tempelzangen.’ En als ik dan de klanken van het orgel weer hoor en later de samenzang en verkondiging, besef ik hoe bevoorrecht ik ben. Een gemeente mogen dienen die heel groot en heel breed is, is wel heel speciaal.’ Waarop ik besef hoe bevoorrecht we als gemeente zijn met mensen zoals Jan.