‘Zoals een opengebroken stad zonder muur, zo is een man die zijn geest niet in bedwang houdt’, aldus Spreuken 25 vers 28. Er is zelfbeheersing voor nodig om slechte gewoonten af te leren en verleidingen te weerstaan. Jezus was de enige die zich niet liet meeslepen in zonden en verkeerde begeerten. Hij vraagt ons Hem in alles na te volgen. Dat betekent dat onze zondige neigingen aan het kruis moeten. Het is de bedoeling dat we de oude mens uitdoen en de nieuwe mens aantrekken. Alleen als we onszelf beheersen, kunnen we liefdevol, geduldig, vriendelijk en zachtmoedig omgaan met de ander en onszelf.
Deze wereld zit vol verleidingen. Wij slagen niet zelf in deze opdracht. Maar als we ons op Jezus richten, geeft God ons door Zijn Geest de kracht om het slecht te laten en het goede te doen. Die Geest schakelt ons niet uit, maar in. Voor zelfbeheersing zijn discipline, inspanning en oefening nodig, zo blijkt uit Galaten 5. ‘Zelfbeheersing is: de Geest van Christus laten heersen over jouw “zelf” … Zelfbeheersing begint bij het erkennen dat Jezus Heer is en bij de overvloedige liefde die God voor ons heeft. Die liefde, die genadige kracht van God in Christus door de Geest, díe is levensveranderend. (J. Douma)
De grenzen die Daniël stelde
Toen Daniël als tiener (en balling) verhuisde naar het Babylonische hof, waar hij een opleiding zou krijgen aan de koninklijke academie, kwam hij in een uiterst decadente wereld terecht. Daniël en zijn drie joodse medestudenten werden als prinsen behandeld: ze kregen een persoonlijke kamerdienaar toegewezen en zouden hetzelfde eten opgediend krijgen als de koning van Babylonië.
De jonge Daniël reageerde verrassend. In plaats van zich in die overdaad te storten en voluit te genieten van het koninklijke eten (en de wijn) trok hij een grens die hem zelfbeheersing moet hebben gekost. Hij verzocht de overste van het personeel om hem en zijn vrienden als dagelijkse kost een rantsoen van groente en water te geven. Daniël wilde zich niet verontreinigen, staat er in Daniël 1 vers 9. Vermoedelijk zat er achter zijn verzoek ook dat hij zich niet wilde laten meeslepen in het overdadige leven dat aan het hof normaal was. Hij wilde niet mateloos worden. Bovendien was hij ook zonder al die franje van extreme luxe gelukkig en tevreden.
Daniëls besluit werd hem door niemand (ook niet door God) ingefluisterd of opgelegd, het was een weloverwogen, persoonlijke beslissing. De grens die hij voor zichzelf stelde deed hem goede en behoedde hem voor extreme toestanden. Toen jaren later een gastmaal van koning Nebukadnezar ontaardde in een grenzeloze, goddeloze orgie, waarbij de heilige vaten uit Gods tempel onteerd werden, zat Daniël niet aan die tafel. Ze gingen echter wel naar hem op zoek toen God in die situatie zijn oordeel sprak. Men had deze wijze en bescheiden godsman nodig. Daniël werd gerespecteerd vanwege zijn evenwichtigheid, betrouwbaarheid en trouw. Vanwege zijn stabiliteit, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Dat alles had Gods Geest in hem uitgewerkt. (N. van Haaften)
Godsvrucht brengt grote winst, indien zij gepaard gaat met tevredenheid (1 Timoteüs 6:6)